Niedożywienie u osób starszych - bagatelizowany problem

Dłonie pacjenta

Jeśli jesteś osobą po 65. roku życia, należysz do grupy, u której istnieje podwyższone ryzyko rozwoju niedożywienia. Wszystko dlatego, że ze względu na wiek, możesz mieć trudności z realizacją zaleceń żywieniowych. Problemy z ich stosowaniem wynikają z częstych dolegliwości obecnych po 65. roku życia wpływających na przyjmowanie, trawienie i wchłanianie pokarmów. Dostarczenie optymalnej ilości składników odżywczych organizmowi może utrudniać Ci również obecność chorób, a także zwiększone zapotrzebowanie na niektóre składniki odżywcze, np. białko.

Сzy wiesz, że…

Niedożywienie może dotykać nawet 60% osób bez większych problemów zdrowotnych w Twojej grupie wiekowej? W grupie dotkniętych chorobami odsetek osób z niedożywieniem jest jeszcze większy!

Poniżej znajdziesz informacje o rodzajach niedożywienia i jego skutkach, a także sposobach walki z nim.

Rodzaje niedożywienia

Niedożywienie może mieć charakter ilościowy lub jakościowy.

Niedożywienie ilościowe

Niedożywienie ilościowe wynika z niedostatecznego przyjmowania pożywienia, co prowadzi do utraty masy ciała oraz złego stanu odżywienia organizmu. To, jak znaczny będzie jego stopień zależy, m.in. od stopnia i czasu trwania ograniczenia przyjmowania pożywienia, wyjściowych zasobów składników odżywczych organizmu, oraz stanu zdrowia.

Niedożywienie jakościowe

Niedożywienie jakościowe to z kolei efekt niedopasowania składu odżywczego diety do potrzeb organizmu. Innymi słowy z pożywieniem nie są dostarczane odpowiednie ilości konkretnych składników odżywczych. Ten rodzaj niedożywienia może wynikać z nieprawidłowych nawyków żywieniowych, a także zmienionego w wyniku choroby zapotrzebowania, wchłaniania i utraty składników odżywczych. Niedożywienie jakościowe może występować w powiązaniu z niedożywieniem ilościowym, ale może być również obserwowane u osób z prawidłową i zwiększoną masą ciała.

Jak sprawdzić, czy niedożywienie może dotyczyć właśnie Ciebie?

Jeśli obawiasz się, że możesz być dotknięty niedożywieniem, zadaj sobie poniższe pytania. Jeśli większość Twoich odpowiedzi jest twierdząca, koniecznie skonsultuj się z lekarzem lub dietetykiem, który przeprowadzi dokładną ocenę ryzyka niedożywienia korzystając ze specjalnych skal, np. Mini Nutritional Assessment (MNA).

1. Czy w ciągu ostatnich trzech miesięcy wystąpiło u Ciebie ograniczenie ilości spożywanych posiłków, związane z utratą apetytu, problemami z połykaniem, żuciem lub trawieniem?

2. Czy w ostatnim czasie wystąpił u Ciebie spadek masy ciała (widoczna utrata kilogramów, za luźne ubrania, konieczność noszenia paska, zsuwające się pierścionki lub obrączka)?

3. Czy w ostatnim czasie zmniejszyła się Twoja aktywność ruchowa?

4. Czy w ciągu ostatnich trzech miesięcy doświadczyłaś(eś) stresu psychicznego lub ciężkiej choroby?

5. Czy doświadczasz problemów z pamięcią lub depresji?

Dlaczego niedożywienia nie wolno bagatelizować?

Niewykryte i nieleczone niedożywienie może przynieść liczne negatywne skutki dla Twojego zdrowia:

  • pogorszenie jakości życia i zdolności do samodzielnego funkcjonowania,
  • nasilenie zmian związanych z sarkopenią,
  • przyspieszenie utraty masy kostnej przekładające się na zwiększoną liczbę złamań,
  • niedokrwistość,
  • gorsza odporność organizmu,
  • wolniejsze gojenie ran,
  • trudniejszy powrót do pełni sił po zabiegach operacyjnych,
  • odleżyny,
  • pogorszenie zdolności poznawczych, takich jak pamięć czy koncentracja.

Niedożywienie powinno być nie tylko wykryte jak najszybciej, ale także skutecznie leczone poprzez zastosowanie odpowiedniej diety i wsparcia żywieniowego z wykorzystaniem żywności medycznej.

Jak wygrać z niedożywieniem?

Po pierwsze niezwykle istotna w zapobieganiu i walce z niedożywieniem jest zbilansowana dieta. Dokładne informacje, jak powinna ona wyglądać po 65. roku życia znajdziesz tutaj. Ponadto tutaj dostępne są informacje, jak wiek zmienia Twoje zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Na koniec zapoznaj się także ze wskazówkami, jak radzić sobie z dolegliwościami utrudniającymi realizację zaleceń żywieniowych klikając tutaj. Obok tradycyjnej żywności walkę z niedożywieniem może wspomóc żywność medyczna.

Zgodnie z zaleceniami Europejskiego Towarzystwa Żywienia Klinicznego i Metabolizmu (ESPEN) żywność specjalnego przeznaczenia medycznego powinna dziennie dostarczać przynajmniej 400 kcal i 30 g białka wszystkim osobom starszym dotkniętym niedożywieniem lub zagrożonych niedożywieniem. Jej podawanie powinno być prowadzone przynajmniej przez miesiąc, a wprowadzenie zawsze skonsultowane z lekarzem.

Udostępnij artykuł:

Powrót do "Strefa wiedzy"

Polecane produkty

Piśmiennictwo:

  1. Volkert, D.; Beck, A.M.; Cederholm, T.; i in. ESPEN guideline on clinical nutrition and hydration in geriatrics. Clin. Nutr. 2019, 38, 10-47. DOI: 10.1016/j.clnu.2018.05.024
  2. Stanga Z, Allison S, Vandewoude M, Schneider SM, Drozdz Ł. Żywienie osób w wieku podeszłym. In: Sobotka L, editor. Podstawy żywienia Klinicznego. IV edn. Kraków: Scientifica; 2013. pp. 581–617.3. Vellas B, Villars H, Abellan G, et al. Overview of the MNA® - Its History and Challenges. J Nutr Health Aging. 2006; 10:456-465.
  3. Vellas B, Villars H, Abellan G, et al. Overview of the MNA® - Its History and Challenges. J Nutr Health Aging. 2006; 10:456-465.
  4. Rubenstein LZ, Harker JO, Salva A, Guigoz Y, Vellas B. Screening for Undernutrition in Geriatric Practice: Developing the Short-Form Mini Nutritional Assessment (MNA-SF). J. Geront. 2001; 56A: M366-377
  5. Guigoz Y. The Mini-Nutritional Assessment (MNA® ) Review of the Literature - What does it tell us? J Nutr Health Aging. 2006; 10:466-487.

Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Stosować pod kontrolą lekarza. Resource 2.0, Resource 2.0+Fibre: Do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia. Resource Protein: Do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia i/lub w przypadku ryzyka niedożywienia, któremu może towarzyszyć zwiększone zapotrzebowanie na białko. Resource Diabet Plus: Do postępowania dietetycznego w przypadku niedożywienia lub ryzyka niedożywienia u pacjentów z zaburzeniami metabolizmu glukozy. Resource Instant Protein: Do postępowania dietetycznego u pacjentów w stanach niedożywienia lub w przypadku ryzyka niedożywienia, u których może występować zwiększone zapotrzebowanie na białko. Resource Refresh: Do postępowania dietetycznego u pacjentów onkologicznych z zaburzeniami zmysłu smaku związanymi z radioterapią lub chemioterapią, niedożywionych lub z ryzykiem niedożywienia. Impact Oral: Do postępowania dietetycznego w stanach niedożywienia lub ryzyku niedożywienia u pacjentów chirurgicznych w okresie okołooperacyjnym.