BÓL BRZUCHA, WZDĘCIA I GAZY A ZAPARCIA - POZYTYWNY WPŁYW PHGG

Chociaż zaparcia zwykle nie są oznaką choroby, mogą stanowić istotny problem społeczny, a także mieć negatywny wpływ na jakość życia. Dolegliwość ta stanowi jeden z najczęściej występujących objawów ze strony przewodu pokarmowego. Wzdęcia, gazy, bóle brzucha to bez wątpienia uciążliwy problem, który często utrudnia życie codzienne, zwłaszcza w przypadku kobiet, które zmagają się z zaparciami trzy razy częściej niż mężczyźni. Osoby po 65. roku życia również są w większym stopniu narażone na tę dolegliwość - nawet 80% z pensjonariuszy domów pomocy społecznej może doświadczać zaparć.

Co to są zaparcia?

Zaparcia definiuje się jako zmniejszoną częstotliwość wypróżnień, która związana jest z zakłóceniami w prawidłowej pracy jelit, a także zaburzeniami mikrobioty jelit. Zwykle mówimy o zaparciach, gdy oddawanie stolca jest utrudnione, wymaga dużego wysiłku, występuje uczucie niepełnego wypróżnienia, stolec ma twardą konsystencję i/lub jest wydalany rzadziej niż trzy razy w tygodniu. Zgodnie z definicją, o zaparciach mówimy, jeżeli objawy te utrzymują się przez przynajmniej 6 miesięcy. W dłuższej perspektywie, nagromadzenie stolca w okrężnicy prowadzi do zaburzeń jelitowych. Zaparcia mogą być przewlekłe (wtórne) lub czynnościowe (pierwotne).

Jakie są przyczyny zaparć?

Istnieje wiele możliwych przyczyn zaparć. Warto wiedzieć, że pasaż jelitowy jest mechanizmem szczególnie wrażliwym na czynniki zewnętrzne. Jego funkcjonowanie jest uzależnione głównie od trybu życia oraz nawyków żywieniowych. W szczególności nieodpowiednia dieta jest jednym z najczęściej wymienianych czynników mających negatywny wpływ na pracę jelit. W większości przypadków zaparcia są spowodowane dietą ubogą w błonnik, którego spożycie wpływa na przyspieszenie pasażu jelitowego, a także zwiększenie objętości stolca. Odwodnienie w wyniku zbyt niskiego spożycia płynów to kolejny czynnik często zgłaszany przez specjalistów. Faktem jest, że to, co spożywamy na co dzień ma realny wpływ na nasz rytm wypróżnień. Obniżona aktywność fizyczna, a także współistnienie schorzeń, takich jak cukrzyca, niedoczynność tarczycy czy hiperkalcemia również zwiększają ryzyko wystąpienia zaparć. Stosowanie leków opioidowych też jest często spotykaną przyczyną tej dolegliwości - nawet 90% pacjentów onkologicznych przyjmujących opioidy może doświadczać zaparć. Inne środki, takie jak suplementy wapnia, żelaza, leki przeciwwymiotne czy leki psychotropowe także mogą mieć wpływ na występowanie tego zaburzenia.

Jakie są objawy zaparć?

W większości przypadków zaparciom towarzyszą wzdęcia, gazy i skurcze brzucha, które mogą powodować dyskomfort w jamie brzusznej, a także łagodny lub silny ból brzucha. Pacjenci zgłaszają również takie objawy jak oddawanie twardego stolca, utrudnione wypróżnianie, wysiłek podczas defekacji czy uczucie niepełnego wypróżnienia. Objawy towarzyszące zaparciom to także bolesne oddawanie stolca, pieczenie odbytu czy zbyt małe stolce. Niekontrolowane zaparcia mogą skutkować występowaniem nudności czy wymiotów, ze względu na niedrożność jelit. Co więcej, długi czas pasażu może prowadzić do rozwoju hemoroidów. Jest to nawet główny czynnik ryzyka ich wystąpienia, ponieważ nadmierna aktywność zwieraczy odbytu może prowadzić do nieprawidłowego rozszerzenia żył w kanale odbytu. W przypadku takich objawów, konieczna jest konsultacja z lekarzem.

Jak złagodzić objawy zaparć?

Podstawowym postępowaniem w przypadku wystąpienia zaparć jest leczenie niefarmakologiczne, które obejmuje zmianę trybu życia oraz modyfikację nawyków żywieniowych. Według Światowej Organizacji Gastroenterologii (WGO) postępowaniem pierwszego wyboru w walce z zaparciami powinno być zwiększone spożycie błonnika pokarmowego z odpowiednią podażą wody. Dieta obfitująca w błonnik pozwala na przyspieszenie czasu pasażu jelitowego, a także zwiększenie objętości stolca oraz ograniczenie objawów zaburzeń wypróżniania. Dobrym źródłem błonnika są produkty takie jak owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste czy orzechy. Wyróżnia się błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny, z czego preferowane jest spożycie błonnika rozpuszczalnego, ze względu na wywoływanie mniej skutków ubocznych w stosunku do błonnika nierozpuszczalnego. Do błonnika rozpuszczalnego zaliczyć można częściowo hydrolizowaną gumę guar (PHGG), której spożycie pozwala na uzyskanie korzyści zdrowotnych, w tym wśród pacjentów cierpiących na IBS, którzy często doświadczają zaparć. Badania pokazują, że PHGG jest lepiej tolerowana, a także bardziej preferowana od innych źródeł błonnika. Co więcej, PHGG wyróżnia udowodniona zdolność do ograniczania nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak wzdęcia, gazy czy bóle brzucha. PHGG skutecznie wpływa na zmiękczenie kału, ułatwiając wypróżnianie. Aby zwiększyć spożycie rozpuszczalnego błonnika, możesz skorzystać z jednoskładnikowego preparatu, który w swoim składzie zawiera 100% błonnika pochodzenia roślinnego pod postacią PHGG, którego zastosowanie pozwoli na skuteczne złagodzenie zaparć, ze względu na działanie przeczyszczające oraz przywracanie równowagi mikrobioty jelitowej.

Kolejnym sposobem na złagodzenie zaparć jest wprowadzenie wysiłku fizycznego o umiarkowanej intensywności. Aktywność fizyczna prowadzona regularnie przez 30-60 min dziennie pozwala na pobudzenie motoryki jelit, poprawę konsystencji stolca, a także ograniczenie wzdęć i gazów. Z kolei leczenie farmakologiczne, które wprowadza się w przypadku braku poprawy po wdrożeniu leczenia niefarmakologicznego obejmuje podawanie osmotycznych środków przeczyszczających, a kolejno środków stymulujących. Środki te mogą jednak powodować uzależnienie. Osoby starsze, u których problem zaparć jest powszechny, są w większym stopniu narażone na skutki uboczne stosowanych środków przeczyszczających, takie jak zaburzone wchłanianie witamin czy niektórych składników odżywczych.