Dolegliwości utrudniające osobom starszym realizację zaleceń żywieniowych

Tak jak z wiekiem zmieniają się nasze oczekiwania i upodobania, tak samo zmieniają się możliwości naszego organizmu. Proces starzenia może powodować zaburzenia pracy układu pokarmowego, które mogą utrudniać Ci realizację zaleceń żywieniowych opisanych tutaj. Dowiedz się o nich więcej.

1. Choroby zębów i jamy ustnej

   Po pierwsze mogą wystąpić u Ciebie braki w uzębieniu lub może pojawić się dyskomfort wynikający z korzystania z protez. Ogranicza to znacznie możliwość swobodnego żucia i rozdrabniania pokarmów. To także przyczyna unikania pewnych grup produktów jak pełnoziarniste pieczywo, mięso, orzechy czy niektóre owoce i warzywa, co w efekcie często skutkuje monotonią i zubożeniem jakości diety.
   
   Rozwiązaniem może być rozdrabnianie części produktów albo spożywanie ich w formie gotowanej czy zup typu krem lub koktajli w zależności od ich typu. Jeśli nie masz możliwości spożywania doustnie większości produktów rozważ z lekarzem możliwość wprowadzenia żywności medycznej, która pomoże uzupełnić dietę w cenne składniki odżywcze.

2. Mniejsza ilość śliny

   Twoja niechęć do niektórych wartościowych potraw może wynikać także ze zmniejszonej ilości śliny i uczucia suchości w ustach. Mniejsza ilość śliny to jednak nie tylko dyskomfort podczas posiłku, to także mniejsza ilość enzymów trawiennych, które mają kontakt z pokarmem.
   
   Do surówek i warzyw dodawaj odrobinę oleju lub masła. Jeśli to mięso sprawia największe kłopoty, jedz je z warzywnymi i chudymi sosami. Ponadto każdy kęs staraj się dłużej rozdrabniać w ustach, by jego trawienie było łatwiejsze. Jeśli to konieczne, pij najlepiej wodę w trakcie posiłku.

3. Zaburzenia odczuwania smaku i zapachu

   Proces starzenia prowadzi również do zmian funkcjonowania zmysłów smaku i węchu. W wyniku stopniowego zaniku kubków smakowych jedzenie może nie smakować Ci jak kiedyś, przez co częściej możesz odczuwać brak apetytu. Z kolei niewystarczająca ilość posiłków, wraz z innymi czynnikami opisanymi w tym artykule, może predysponować Cię do rozwoju niedożywienia. Nieprawidłowe odczuwanie smaku/zapachu, z drugiej strony jest często przyczyną nadmiernego stosowania przypraw, w tym soli kuchennej i cukru, sprzyjając rozwojowi nadciśnienia tętniczego.
   
   Jeśli jesz mało w ramach jednego posiłku staraj się jeść częściej. Do potraw możesz spróbować dodawać zioła i przyprawy by ich smak był bardziej wyrazisty. Dosalaj i dosładzaj posiłki tylko, jeśli to konieczne i bez takiej modyfikacji nie jesteś w stanie ich zjeść. Uważaj na te składniki, zwłaszcza jeśli chorujesz na cukrzycę lub masz nadciśnienie tętnicze.

4. Problemy z połykaniem

   Spożywanie pokarmów mogą utrudniać także problemy z połykaniem tzw. dysfagia. Może być ona konsekwencją osłabienia siły mięśni przełyku lub przebytej choroby neurologicznej jak, np. udar.
   
   Jeśli zauważasz u siebie problemy z połykaniem, kaszlem i bulgoczący głos po posiłku lub odczuwasz ból w klatce piersiowej czy też pokarm dostaje się do Twojego nosa, powiedz o tym lekarzowi. Możliwe, że to dysfagia i konieczna będzie u Ciebie zmiana konsystencji spożywanej żywności na płynną/papkowatą o odpowiedniej gęstości. Nie czekaj aż Twoja masa ciała zacznie spadać w wyniku pomijania posiłków.

5. Refluks żołądkowo-przełykowy

   Może pojawić się u Ciebie również refluks żołądkowo-przełykowy. Taki dyskomfort również skutecznie zniechęca do jedzenia i jest kolejną przyczyną ograniczania spożycia niektórych wartościowych produktów.
   
   Jeśli ten problem dotyczy Ciebie, skonsultuj się z lekarzem. Ponadto pamiętaj, by ostatni posiłek zjadać 3 godziny przed snem. Unikaj także pozycji leżącej po posiłkach w ciągu dnia. Postaraj się także spożywać mniejsze objętości posiłków, unikać produktów gazowanych, tłustych, ostrych, a także czekolady, nadmiaru kawy czy alkoholu.

6. Mniej sprawne funkcjonowanie układu pokarmowego

   Zmiany wynikające z wieku dotykają także żołądek, wątrobę i trzustkę. Zanik błony śluzowej żołądka prowadzi do zmniejszania wydzielania soku żołądkowego, co przyczynia się do mniejszych zdolności trawiennych i gorszego samopoczucia po niektórych posiłkach. Postępująca utrata około 20% masy wątroby ogranicza zaś możliwości radzenia sobie z przyjmowanymi lekami powodując częstsze dolegliwości niepożądane. Dodatkowo, ograniczona aktywność enzymów trzustkowych, pogarsza tolerancję posiłków a upośledzone wydzielanie insuliny przez ten organ wraz z obniżoną wrażliwością organizmu na ten hormon, prowadzi do częstszego występowania cukrzycy typu 2 w tej grupie wiekowej.
   
   To dlatego lepsze będą dla Ciebie chude gatunki mięs, częściowo odtłuszczone produkty mleczne, a także potrawy gotowane czy duszone. Z tego samego powodu zaleca się unikanie tłustych kremów, sosów i spożywania jednorazowo dużych posiłków obfitujących w tłuszcz a także cukier.

7. Pogorszenie perystaltyki jelit

   Zmniejszenie masy mięśniówki przewodu pokarmowego dotyka nie tylko przełyku, ale także dalszych odcinków przewodu pokarmowego i przyczynia się do jego gorszej sprawności motorycznej powodując częstsze w tym wieku zaparcia.
   
   Jeśli masz problem z zaparciami zwiększ ilość spożywanych płynów do 2l dziennie. Najlepiej, aby była to woda. Ponadto włącz do jadłospisu większe ilości warzyw i owoców, a także grubych kasz i ciemnego pieczywa - oczywiście, jeśli ze względu na inne dolegliwości produkty te nie są przeciwskazane. Pomocny w walce z zaparciami jest także ruch na świeżym powietrzu. Jeśli mimo starań problemy nie ustępują, powiedz koniecznie o tym swojemu lekarzowi.

8. Liczne choroby i leki

   Niestety, wraz z wiekiem organizmowi często dokuczają także liczne choroby. Możliwe, że cierpisz z powodu nadciśnienia, cukrzycy typu 2, czy innych chorób dietozależnych. Gorszy stan zdrowia w wyniku chorób przewlekłych to też większa liczba przyjmowanych leków, które również niekorzystnie wpływają na apetyt i stan odżywienia.
   
   Jeśli Twoja choroba znacznie ogranicza apetyt, chudniesz lub jesteś osłabiony porozmawiaj o tym z lekarzem, który sprawdzi czy nie zagraża Ci niedożywienie. Jeśli tak, będzie mógł zalecić Ci wprowadzenie do jadłospisu doustnych preparatów odżywczych, np. Resource Protein, stworzonych z myślą o wszystkich, którzy potrzebują poprawy stanu odżywienia w okresie choroby.

9. Zły stan psychiczny

   Dodatkowymi zjawiskami mogącymi wpływać negatywnie na Twoje nawyki żywieniowe jest samotność, depresja i zaburzenia funkcji układu nerwowego.
   
   Jeśli czujesz się samotny, masz negatywne myśli nie zamykaj się z tym w czterech ścianach. W dzisiejszych czasach istnieje wiele grup łączących osoby starsze o różnych pasjach. Spróbuj poszukać takiej w swojej okolicy. Jeśli nie masz takiej możliwości, możesz skorzystać z dobrodziejstwa Internetu. Kontakt online nie zastąpi tego na żywo, ale może być bardzo pomocny w walce z samotnością. Jeśli czujesz się źle, nie masz chęci do życia, nie wstydź się poprosić o pomoc psychologa. Z jego pomocy z sukcesem korzysta więcej osób niż się wydaje. To nie powód do wstydu.