W Polsce na udar mózgu zapada – zależnie od źródła i przyjętej metodologii - od około 60 tys. do 90 tysięcy osób. Niestety w najbliższych latach należy spodziewać się wzrostu tej liczby, co jest związane zarówno ze starzeniem się naszego społeczeństwa, jak i coraz popularniejszymi nieprawidłowościami w stylu życia.
Każdy z nas powinien wiedzieć, jak rozpoznać wczesne oznaki udaru, aby chronić siebie i swoich bliskich. Natychmiastowe zgłoszenie się do lekarza to szansa szybkiego zastosowania leczenia i uniknięcia trwałych następstw udaru. U chorych dotkniętych ostrym udarem niedokrwiennym obserwuje się utratę około 120 milionów neuronów na godzinę. Czas to mózg!
Poniżej znajdziesz najczęstsze objawy udaru - jeśli u kogoś je zauważysz,
nie czekaj na poprawę i dzwoń po pomoc:
Jeśli opiekujesz się bliskim, który doświadczył udaru warto, abyś poznał przyczyny, dlaczego na każdym etapie leczenia ważne jest prawidłowe odżywienie organizmu.
Chory potrzebuje większej ilości energii i składników odżywczych w wyniku:
-
zwiększenia tempa metabolizmu,
-
konieczności wzmożonego wysiłku fizycznego w wykonywaniu czynności dnia codziennego,
-
zwiększonego wysiłku spowodowanego zmniejszeniem wydolności oddechowej,
-
towarzyszącego chorobie bólu, niepokoju, stanu pobudzenia i splątania.
Przeczytaj o niedożywieniu w chorobach neurologicznych.
Poniżej znajdziesz wskazówki, jak wspierać Twojego podopiecznego w walce z częstymi przyczynami utrudniającymi spożywanie pokarmów i płynów, a w konsekwencji chronić go przed rozwojem niedożywienia.
Zła higiena jamy ustnej może prowadzić do licznych chorób w jej obrębie, a także zmian powodujących ból. To wszystko może skutkować niechęcią do jedzenia. Aby temu zapobiec skorzystaj z poniższych wskazówek.
-
Pomóż podopiecznemu myć zęby, dziąsła i język przy użyciu delikatnej szczoteczki i pasty do zębów.
-
Do mycia zębów bliskiego nie używaj wacików doustnych, które nie czyszczą jamy ustnej odpowiednio.
-
Myj podopiecznemu zęby wtedy, kiedy to konieczne - nie tylko przed snem.
-
Zachęcaj lub pomagaj bliskiemu czyścić jamę ustną przed i po posiłkach, jeśli to możliwe.
-
Zachęcaj podopiecznego do wykonywania regularnych kontroli u dentysty.
-
Zadbajcie o odpowiednie dopasowanie protezy, jeśli Twój bliski jej używa.
W ostrej fazie udaru mózgu stwierdza się ją u ok. 50%, a w fazie przewlekłej u ok. 25% pacjentów. To dysfagia jest najczęstszą przyczyną niedożywienia w tym schorzeniu. Może być spowodowana niedowładem mięśni biorących udział w połykaniu, zaburzeniami czucia w obrębie jamy ustnej lub gardła, zaburzeniami koordynacji faz połykania i połykania z oddechem, nieprawidłowym napięciem mięśniowym, zaburzeniami ośrodkowej kontroli połykania lub kombinacją tych wszystkich elementów. To może być dysfagia, jeśli u Twojego podopiecznego występują następujące objawy:
-
Kaszel przed lub po przełknięciu posiłku,
-
Problemy z przeżuwaniem i połykaniem niektórych typów żywności, a szczególnie płynów,
-
Pozostawanie jedzenia w policzkach,
-
Dławienie się niektórymi pokarmami,
-
Krztuszenie podczas posiłku,
-
Ślinienie się, szczególnie podczas posiłku,
-
Chrapliwy, bulgoczący głos po posiłku,
-
-
Wydostawanie się posiłku nosem,
-
Istnieje wiele różnych objawów dysfagii. Większość z nich można zaobserwować podczas i po posiłku.
Przeczytaj więcej o dysfagii i zmianie diety podopiecznego w celu zredukowania dyskomfortu podczas spożywania posiłków.
Przyczyn może być bardzo wiele. Brak chęci do jedzenia u Twojego bliskiego może wynikać m.in. z: dyskomfortu podczas jedzenia, ogólnego osłabienia, działań niepożądanych przyjmowanych leków, depresji lub uszkodzeń części mózgu kontrolujących zmysły. Chcąc zwiększyć apetyt:
-
Wybieraj produkty, które są akceptowane i lubiane. Możesz dodać do nich delikatnych ziół i przypraw, aby smak był wyraźniejszy. Unikaj jednak pokarmów ostrych.
-
Zadbaj o estetyczny wygląd jedzenia. Nawet jeśli wymaga ono dużego rozdrobnienia, spróbuj nie mieszać poszczególnych składników, by zachowały swój kolor.
-
W pierwszej kolejności serwuj produkty o większej kaloryczności i zawartości białka.
-
Doceń każdą ilość skonsumowanej żywności.
-
Podawaj posiłki mniejsze, ale częściej.
-
Wybieraj produkty łatwe w przeżuwaniu (jeśli to możliwe) i/lub o konsystencji puree.
-
Zadbaj o spokojną atmosferę posiłku i odpowiedni czas na jego spożycie.
-
Zabierz podopiecznego na powietrze lub spacer, jeśli to możliwe.
-
Nie separuj podopiecznego podczas jedzenia od innych domowników.
-
Jeśli podejrzewasz u podopiecznego depresję, poproś o poradę lekarza.
-
Rozważ z lekarzem wprowadzenie wsparcia żywieniowego w postaci specjalnych doustnych preparatów odżywczych.
Druga część artykułu „Udar mózgu
– najczęstsze problemy i wskazówki” już wkrótce!