Prawdopodobnie, perspektywa zbliżającej się operacji wywołuje u Ciebie niepokój, tak jak u większości z nas. Jednocześnie właśnie teraz szczególnie potrzebujesz pozytywnego nastawienia, opanowania i spokoju. W odzyskaniu równowagi i walce ze stresem może pomóc Ci odpowiednie przygotowanie ciała, ducha i otoczenia. Poniżej znajdziesz wskazówki, które mogą okazać się pomocne na różnych etapach oczekiwania na operację.
Poproś lekarza, aby dokładnie wyjaśnił Ci, dlaczego zabieg jest konieczny, na czym będzie polegał i jak masz się do niego przygotować. Powinien poinformować Cię również o możliwych powikłaniach i rodzaju znieczulenia. Każdy z nas jest inny, dlatego możesz określić lekarzowi, jak dużo chcesz wiedzieć mówiąc „Chcę wiedzieć wszystko!” lub” Chcę wiedzieć tylko to, co muszę”. Nie zapomnij zapytać o to jakie badania musisz przejść przed operacją i kiedy należy wykonać poszczególne z nich, tak aby były miarodajne. Często przydatna okazuje się lista pytań robiona przez kilka dni przed wizytą, ponieważ podczas spotkania z lekarzem pozwoli nie pominąć żadnej ważnej dla Ciebie kwestii. Z badań1 wynika, że poczucie bezpieczeństwa pozytywnie nastawia do zabiegu, co może korzystnie wpłynąć na tempo powrotu do zdrowia.
Powiedz lekarzowi, jeśli cierpisz na cukrzycę, nadciśnienie tętnicze, chorobę wieńcową, zaburzenia rytmu serca, alergie lub jeśli przyjmujesz na stałe jakiekolwiek leki. Dzięki temu uzyskasz informacje, czy przed zabiegiem konieczna będzie modyfikacja prowadzonego leczenia czy też przyjmowanych dawek.
Zanim trafisz na salę operacyjną koniecznie zadbaj o szczepienie przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B (WZW B). Szczepienie składa się z trzech dawek.
-
Jeśli do operacji zostało co najmniej 6 tygodni.
Doskonale, bo zdążysz zaszczepić się dwa razy. Po miesiącu od otrzymania pierwszej dawki powinieneś przyjąć drugą. Na zabieg do szpitala możesz zgłosić się po 2 tygodniach od otrzymania drugiej porcji szczepionki. Trzecia i ostatnia dawka może być podana już po zabiegu, ważne by nastąpiło to po sześciu miesiącach od przyjęcia pierwszej.
-
Jeśli zabieg jest pilny również należy się zaszczepić. W tym przypadku lekarz poinformuje Cię w jakim trybie zostanie podana szczepionka.
-
Jeśli szczepienie przeciw WZW typu B miało miejsce ponad 5 lat temu koniecznie wykonaj badania krwi na przeciwciała anty-HBS. Jeśli miano przeciwciał okaże się wysokie, nie musisz szczepić się ponownie.
Zgłoś się do dentysty i wylecz zęby, jeżeli zaistnieje taka potrzeba. Jednym z ważniejszych przeciwwskazań do dużych operacji w znieczuleniu ogólnym, jest stan zapalny zębów. Z tego względu istnieje konieczność wyleczenia zębów z próchnicy i usunięcie wszystkich zębów, których wyleczyć się już nie da. Najlepiej, aby wszelkie zabiegi stomatologiczne zostały ukończone przynajmniej 10 dni przed planowaną operacją.
Im szybciej zadbasz o to, co jesz, tym lepiej. Jeśli to możliwe staraj się jeść regularnie i różnorodnie uwzględniając wszystkie produkty wskazane w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej. Tym samym w Twoim menu nie może zabraknąć cennych warzyw, owoców, źródła energii w postaci produktów zbożowych i „dobrych tłuszczów”, a także produktów dostarczających białka, czyli produktów mlecznych, jaj, chudego mięsa i ryb. Białko jest szczególnie istotne w procesie żywieniowego przygotowania do operacji. Zaprzestań spożywania alkoholu i palenia tytoniu.
Jeśli to możliwe, postaraj się być aktywny. Umiarkowana aktywność fizyczna wpływa korzystnie na nasze zdrowie, a ponadto pomaga radzić sobie ze stresem. To też dobry sposób, aby wyjść z domu, porozmawiać z ludźmi i nie myśleć o czekającym nas zabiegu.
Nie ukrywaj swoich obaw i dziel się nimi. Jeśli czujesz, że mimo wsparcia najbliższych jest Ci trudno nie wstydź się poprosić o pomoc psychologa. Umów się na wizytę i spróbuj podzielić się swoimi przemyśleniami. Spojrzenie kogoś z zewnątrz, zwłaszcza posiadającego odpowiednie kwalifikacje może być nieocenione.
Postaraj się nie dopuścić do infekcji – infekcje dróg oddechowych i inne zakażenia (katar, kaszel, gorączka, opryszczka) mogą być przyczyną odroczenia zabiegu do czasu wyleczenia infekcji. Jeśli nie uda Ci się uniknąć choroby, wylecz ją przy wsparciu lekarza rodzinnego. Nie bierz samodzielnie leków, nawet tych bez recepty.
Wykonaj wymagane i zlecone przez lekarza badania. Czas ich wykonania dostosuj do zaleceń określonych przez lekarza. Przed zabiegiem najczęściej wymagane są następujące badania: grupa krwi, morfologia, OB, APTT i PT, antygen HBs, przeciwciała HCV, przeciwciała HIV, elektrolity, glukoza.
Jeśli do tej pory nie zadbałeś o swoją dietę, zrób to koniecznie. Niestety zdarza się, że z powodu złego stanu odżywienia operacja musi być przełożona na inny termin. Nawet jeśli do tego nie dojdzie zła dieta powodująca niedobory żywieniowe w okresie okołooperacyjnym może mieć szczególnie niekorzystne konsekwencje. To u osób z niedożywieniem stwierdza się większą liczbę powikłań, upośledzone gojenie ran i wydłużony czas hospitalizacji2.
Uzyskaj więcej informacji o żywieniowym przygotowaniu do operacji.
Jeżeli pojawią się jakiekolwiek objawy przeziębienia, infekcje, czy zmiany skórne zgłoś to lekarzowi, który oceni czy nie ma konieczności przesunięcia planowanego zabiegu.
Zadbaj o sprawy domowe, aby nie zaprzątały Ci głowy podczas pobytu w szpitalu, np. sprawdź czy rachunki i zobowiązania są opłacone.
Zapytaj lekarza o możliwość wprowadzenia dodatkowego wsparcia żywieniowego. Europejskie Towarzystwo Żywienia i Metabolizmu zaleca, aby na 5-7 dni przed planowaną operacją chirurgiczną niezależnie od naszego stanu odżywienia wprowadzić dodatkowe doustne wsparcie preparatami odżywczymi, które zawierają argininę, kwasy tłuszczowe Omega-3 i nukleotydy. Przykładem takiego preparatu może być Impact Oral.
Skorzystaj ze wsparcia bliskich i przyjaciół. Warto poprosić o pomoc w poniższych kwestiach:
-
transport do i ze szpitala, a także na wizyty kontrolne czy zakupy
-
opieka dla domowników lub zwierzaków na czas Twojej nieobecności
-
wsparcie w wymagających wysiłku czynnościach dnia codziennego po powrocie ze szpitala
Po powrocie ze szpitala możesz nie mieć siły lub ochoty na bieganie po sklepach i gotowanie. Z tego względu dobrym rozwiązaniem jest wcześniejsze zrobienie zakupów spożywczych zwłaszcza produktów, które są ciężkie, a można je dłużej przechowywać. Warto także przygotować i zamrozić posiłki, które później wystarczy tylko odgrzać. Wybierz takie produkty, które lubisz i łatwo je zjeść nawet jeśli masz mniejszy apetyt. Dobrze gdyby były łatwo strawne.
Jeśli uwielbiasz porządek posprzątaj przed pójściem do szpitala, aby nie forsować się po powrocie. To, co warto zrobić niezależnie od stopnia umiłowania porządku, to zmienić pościel, przygotować czyste ręczniki i wygodne ubrania. Pomyśl także, czy nie będziesz potrzebować dodatkowych udogodnień w łazience, kul albo innych sprzętów ułatwiających codzienne czynności. Dobrym pomysłem jest przygotowanie miejsca do wypoczynku nie zapominając, by czekały na nas ciekawa książka lub film.
Pakowanie lepiej rozpocząć wcześniej. Dzięki temu w razie potrzeby będziesz mieć czas aby dokupić potrzebne rzeczy. Warto odwiedzić stronę internetową szpitala, ponieważ często zawiera informacje jakie rzeczy należy ze sobą zabrać. W osobistym bagażu powinny znaleźć się następujące rzeczy:
-
-
-
-
dokumentacja dotychczasowego leczenia (karty informacyjne, wypisy, opinie specjalistów)
-
zaświadczenia od lekarzy specjalistów, jeżeli leczysz się przewlekle
-
dane firmy (NIP) w której pracujesz, jeśli potrzebujesz zwolnienia lekarskiego
-
-
okulary, jeśli nosisz lub potrzebujesz do czytania
-
leki, które przyjmujesz na stałe w ich opakowaniach
-
niewielka suma pieniędzy (drobne na TV)
-
piżama, szlafrok, pantofle, klapki pod prysznic
-
przybory toaletowe (szczoteczka, pasta do zębów, żel pod prysznic, mydło itd.)
-
-
ręcznik, chusteczki higieniczne
-
woda butelkowana, najlepiej butelki z „dziubkiem” ułatwiającym picie
-
książka, czasopismo, audiobook, muzyka, którymi zajmiesz myśli
W dniu poprzedzającym zabieg zazwyczaj zalecana jest dieta łatwo strawna. Jak pewnie się domyślasz jej podstawą są produkty łatwo ulegające trawieniu. Wyklucz z jadłospisu produkty bogate w błonnik (pełnoziarniste produkty zbożowe, surowe owoce i warzywa ze skórkami), produkty wzdymające (nasiona roślin strączkowych, kapustne), tłuste i smażone, a także ostre produkty i przyprawy. Niektóre zabiegi operacyjne wymagają stosowania takiej diety już kilka dni wcześniej, dlatego zapytaj o to lekarza prowadzącego i stosuj się zawsze do jego zaleceń.
Na 24 godziny przed planowanym zabiegiem powstrzymaj się od spożywania napojów alkoholowych.
Do zabiegu konieczne jest usunięcie wszystkich kolczyków, łańcuszków, pierścionków i innych metalowych przedmiotów, dlatego lepiej pozostawić je w domu, zwłaszcza, że szpital najczęściej nie ponosi odpowiedzialności za wartościowe przedmioty pozostawione w bagażu. Konieczne jest również usunięcie sztucznych rzęs, lakieru z paznokci, jeśli są pomalowane. Dotyczy to także lakierów hybrydowych i tipsów.
Nasza wyobraźnia potrafi stać się naszym największym wrogiem, zwłaszcza kiedy myśleniu o przyszłości towarzyszy strach. Pamiętaj, że na forach internetowych, w poczekalniach i na oddziałach spotkamy różnych ludzi i u każdego ten sam zabieg może przebiegać w inny sposób i budzić różne emocje. To, co warto, to być dobrej myśli, bo pozytywne nastawienie zmienia bardzo wiele. Jeśli mamy z nim kłopot warto w dniu przed operacją umówić się z kimś bliskim, wyjść na spacer lub obejrzeć film czy poczytać, by zająć głowę.
Potwierdź umówiony wcześniej transport do szpitala, sprawdź dokładnie adres i godzinę na którą masz się stawić na izbie przyjęć. Przezorność zaoszczędza sporo stresu, który może pojawić się w dniu zabiegu.
W dniu zabiegu pamiętaj o dokładnej porannej toalecie (kąpieli lub prysznicu) całego ciała. W dniu zabiegu nie nakładaj makijażu, kremów, balsamów (na ciało i włosy), żeli do włosów, nie używaj sprayów, perfum, ani dezodorantów. Nie zakładaj szkieł kontaktowych. Jeśli masz wadę wzroku, weź ze sobą okulary. Przed samą operacją konieczne będzie usunięcie także protez zębowych.
Aktualnie eksperci zalecają maksymalne skrócenie głodzenia przed operacją. Zgodnie z "Protokołem kompleksowej opieki okołooperacyjnej dla poprawy wyników leczenia" pokarmy w formie stałej mogą być spożywane najpóźniej 6 godzin przed, a klarowne płyny nawet 2 godziny przed zabiegiem3. To jednak ogólne wytyczne. Jeśli lekarz zaleci, aby do izby przyjęć stawić się na czczo, dostosuj się do jego wskazań.
Chcesz mieć przy sobie wskazówki dotyczące przygotowania do operacji? Pobierz „Mój plan działań przed operacją”!